Home | Persberichten | Persbericht tentoonstelling 'Juliana'

Tentoonstelling 'Juliana' in Paleis het Loo

Tentoonstelling 'Juliana'

Paleis Het Loo, Nationaal Museum, toont vier portretten van de koningin, geschilderd door Sierk Schröder.

Sierk Schröder schilderde veel portretten van Koningin Juliana. Meestal poseerde de koningin in zijn oude atelier aan de Schouwweg te Wassenaar. Toen Sierk Schröder 70 jaar werd, ontving hij van Hare Majesteit 70 witte rozen.

Het jaar 2009 was het 100ste geboortedag van Koningin Juliana. Ter gelegenheid daarvan werd in Paleis Het Loo de dubbelexpositie 'Juliana' gehouden. Het eerste deel van de expositie was gewijd aan het boeiende maar ook bewogen leven van de vorstin en was getiteld 'Juliana, een wandeling door haar leven', het tweede deel betrof 'Juliana in beeld'.

Koningin Juliana en Sierk Schröder

Dikwijls portretteerde Sierk Schröder de koningin. Niet alleen waren er officiële portretopdrachten, ook schilderde Sierk Schröder enkele persoonlijke portretten van haar, waaronder een portretje op verzoek van haar moeder, in 1949.
De meeste portretten kwamen tot stand in het oude atelier te Wassenaar, waar de koningin voor de schilder poseerde. De koningin en Sierk Schröder hadden veel respect voor elkaar, er bestond een wederzijdse sympathie. Toen Sierk Schröder 70 jaar werd ontving hij van Hare Majesteit een immens boeket van 70 witte rozen.

(Portret van Koningin Juliana, olieverf -100x80cm- gesign.r.o.'75)

In 1963 verkeerde Sierk Schröder langere tijd in het gezelschap van Hare Majesteit. Dat was tijdens het Koninklijk bezoek van de Koningin en Prins Bernhard - Prinses Beatrix was er ook bij - aan de Shah en Farah Dibah. Koningin Juliana had Sierk Schröder verzocht in het Paleis te Teheran het portretje te schilderen van de jonge Shah Reza. Over die periode, van 3 tot en met 13 oktober, maakt Sierk Schröder dagelijks een boeiend verslag, steeds als brief verstuurd aan zijn lieve vrouw Mieke. In de eerste brief schrijft hij dat de verslagen gerust door anderen mogen worden gelezen.
Op 13 oktober werd het portretje - de koningin was er verrukt over - aangeboden tijdens een intiem diner van de Koninklijke familie met de Shah en Farah Dibah. Tijdens het feest daarna, waar ook Sierk Schröder voor was uitgenodigd, zo schrijft hij in z' n laatste brief, danst hij een wals met de koningin.

Een bijzonder schilderij waarop Koningin Juliana is te zien, is de Soevereiniteitsoverdracht aan Indonesië, geschilderd in 1949. Het voorstel aan de Regering om Sierk Schröder dit schilderij te laten maken, was van de koningin. Zij, Minister-president Willem Drees en zijn Indonesische ambtsgenoot Hatta zetten hun handtekening onder de overdracht tijdens een plechtige bijeenkomst in de Burgerzaal van het Paleis op de Dam. Het grote schilderij hangt in dit Paleis, het is eigendom van het Rijk, maar in bruikleen gegeven aan de Koninklijke familie.

Portretten van Koningin Juliana, geschilderd door Sierk Schröder hangen onder andere in de Tweede Kamer (1974), in het gebouw van de Raad van State (1958), in het Stadhuis van Den Haag (1950), in Londen in het gebouw van de Carpenters Guild (Koningin Juliana was beschermvrouwe. Het portret werd in 1959 aangeboden in aanwezigheid van de Lord Mayor van London).

De portretten, tentoongesteld in Paleis Het Loo zijn drie olieverfschilderijen:
'De koningin in de gouden japon' (1958), 'De koningin in de zilveren japon' (1958), het portret, geschilderd in opdracht van het Rijksmuseum, Amsterdam (1975) en een aquarel, gemaakt in opdracht van Elseviers Magazin, afgebeeld op de omslag van het Magazin van 28 april 1979 ter gelegenheid van de 70ste verjaardag van Hare Majesteit.

Nooit zat de koningin lang voor een portret. Voorstudies werden niet gemaakt. Sierk Schröder kende haar bewegingen, haar karakteristieke houdingen. Daarom kon hij zich direct een goed beeld vormen hoe het portret er zou gaan uitzien. Bovendien was Sierk Schröder een overtuigd alla prima schilder. Dat houdt in dat het portret snel geschilderd wordt en tot stand komt voordat de verf droogt. 'Nat in nat' wordt dat genoemd, oog en hand zijn één*.

Postzegels:
Tijdens de tentoonstelling zijn ook ontwerpen te zien, die Sierk Schröder maakte voor de jubileumzegel Juliana en Bernhard, 1962, ter gelegenheid van hun 25-jarig huwelijk.

Slotopmerking: Sierk Schröder en vier generaties van het Koningshuis
Hoewel 'Juliana' in het middelpunt staat, is het beslist interessant op te merken dat Sierk Schröder opdrachten kreeg om leden van het Koninklijk Huis uit vier generaties te portretteren:
Voor hem poseerden:
- Koningin Wilhelmina (o.a. voor het portret voor het Paleis te Makassar, 1939). Sierk Schröder gaf
Koningin Wilhelmina zelfs nog teken-en schilderlessen)
- Koningin Juliana
- Koningin Beatrix (o.a. voor het portret, bestemd voor de Tweede Kamer, 1981)
- Prins Willem Alexander (1978)
Ook maakte Sierk Schröder de kinderportretten van de prinsen Constantijn en Friso (B+Cl nemen de drie portretjes zelf mee - van het atelier-, schrijft Sierk Schröder in zijn agenda 1978) en van de kinderen van Prinses Irene.

De tentoonstelling 'Juliana' in Paleis Het Loo duurt tot en met 30 augustus:
Geopend dinsdag tot en met zondag en op feestdagen van 10.00-17.00 uur (op maandag gesloten).
Entree €10,00 p.p., 6 t/m 17 jr. €3,00 p.p., t/m 5 jaar en MK gratis.
Ingang van het Museum Paleis Het Loo: via parkeerplaats, Amersfoortseweg, Apeldoorn.
www.paleishetloo.nl

*Sierk Schröder schilderde de portretten zonder voorstudies. Hij was een overtuigd alla prima schilder. Hij schrijft daarover: steeds meer (en hij doelt op de periode 1944/45) raakte ik overtuigd van de waarde van het alla prima schilderen. Hals, van Dijck, Rubens, allen 'snelle' schilders, duidelijk te zien in de penseelstreek. Ik moest mij ontworstelen aan de algemeen geldende op de academie onderwezen methode van eerst een tekening - die overzetten (doorponsen) op doek, dan dun overschilderen. Een methode die gebaseerd is op angst, van niet te kunnen, op het verbeteren van fouten in plaats van het ineens goed doen. Maar om het ineens goed te doen, moet je ook goed kunnen tekenen ('to draw of not to draw'). Deze opvatting heb ik kunnen staven in de eigen copieën en later in werken van Velazquez in het Prado - het bleef een strijdpunt, vooral met mijn collega Röling toen ik later in Amsterdam (Sierk Schröder was hoogleraar aan de Rijksacademie van Beeldende Kunsten van 1960-1968) les gaf in figuur- en portretschilderen.